Anna Catharina Rijksgravin van Schönborn, ook wel de blauwe dame genoemd, trouwde in 1720 met markies Frans Arnold van Hoensbroek en samen kregen ze niet minder dan 24 (!) kinderen. Ze bewoonden Kasteel Hoensbroek en de Groene kamer werd haar slaapdomein, geheel in Régence-stijl ingericht met een hemelbed met groene gordijnen.

Niet alle 24 kinderen overleefden de bevalling, enkelen stierven in het kraambed of overleden op jonge leeftijd. Volgens de familie stamboom zijn er 6 kinderen nooit volwassen geworden. De voorzieningen op gebied van hygiëne en gezondheidszorg waren totaal niet vergelijkbaar met die van ons vandaag de dag. Het zal menigeen hebben geboeid dat ook bij de adel hoge kindersterfte voorkwam en zo is wellicht het volgende mysterieuze verhaal ontstaan.

De legende

Anna Catharina overleed een jaar na haar echtgenoot op 5 november 1760 in het kasteel. Nu wil de hardnekkige legende ons laten geloven dat de gravin elk jaar op 5 november terugkeert in de nacht naar het kasteel. Zij zou dan op zoek zijn naar twee van haar overleden kinderen die werden ingemetseld -na hun dood- in een muur van het kasteel.

Ingemetselde kinderlijkjes? Het kwam in oorlogstijd zeer zelden voor, maar het kon soms te gevaarlijk zijn iemand buitenshuis te begraven. Dan werden doden in huis bijgezet in een muur of nis met als doel ze later in veiligheid buiten te begraven. In onze regio was op dat moment géén sprake van oorlog. We hoorden eerst lange tijd bij Spanje en na de Successieoorlog (1740-1748) bij Oostenrijk.

Het was dus een relatief rustige periode, op een enkele Bokkenrijdersbende na.
Anna Catharina beweegt op een beruchte nacht door het kasteel in een blauwe jurk. Menig bokkenrijder beweert haar gezien te hebben….

Nachtelijke radio uitzendingen

Nachtelijke radio uitzendingen met de blauwe dame in de hoofdrol waren het gevolg. Omstreeks 1990 kwam er een verzoek om het verhaal te mogen onderzoeken. Met wichelroede en pendels gingen onderzoekers door het kasteel en tot twee maal toe werd een muur in de kelder aangewezen als bijzondere plek. Tevergeefs vroegen ze toestemming in de muur te mogen breken. Dat kan niet, want in een monument gaan we niet boren en breken.

Kinderlijkjes, verborgen graven, geesten, niemand kan met zekerheid zeggen of ze er zijn en zo ja waar dan. Wie er wel altijd is, is de Blauwe Dame van het portret. Niet als geestverschijning, maar vanaf haar plaats boven de schouw kijkt ze elke bezoeker nieuwsgierig na…

Onlangs bracht StukTV | De Drop een bezoek aan Kasteel Hoensbroek om de legende van de blauwe dame te ‘onderzoeken’. Bekijk hier de aflevering! 

Historisch goud

Historisch Goud is het erfgoedbedrijf van de Gemeente Heerlen

Bezoek site

Thermenmuseum Heerlen

Romeins kruispunt van wegen en werelden.

Bezoek site

Streekarchief Rijckheyt Heerlen

Sterk in de toekomst van het verleden.

Bezoek site