Hoe netjes waren onze Middeleeuwse voorouders?

Handen wassen, handen wassen! Ontelbare keren per dag deden we niet anders sinds het uitbreken van de Covid 19 pandemie. Dit ritueel zouden Middeleeuwse Europeanen zeker herkennen. In het algemeen wordt aangenomen dat zij een slechte persoonlijke hygiëne hadden. De Middeleeuwen staan bekend als een duistere tijd vol ziekte, dood, verderf en viezigheid. Mensen gooiden hun afval gewoon op straat, tandenborstels en zeep waren niet voorhanden en wie de puberteit haalde was een uitzondering. Maar klopt dat beeld wel? Was de middeleeuwse mens echt een wandelend bacteriemonster met rottende tanden?

Bijzondere themarondleiding over hygiëne

Tijdens een bijzondere rondleiding op woensdag 12 april om 14:00 uur kom je alles te weten over het thema (middeleeuwse)hygiëne. Conservator Anne Rose Orbons vertelt je in 90 minuten alles over de feitjes en fabels. De rondleiding door het kasteel duurt 90 minuten en zit inbegrepen in de entreeprijs van het kasteel.

Wil je deelnemen? Meld je dan aan via reserveringen@kasteelhoensbroek.nl. Vermeld in de email je naam en met hoeveel personen je wenst deel te nemen. Koop je tickets voor toegang tot het kasteel vervolgens alvast online met korting of betaal aan de kasteelkassa het reguliere tarief. Let op vol = vol (maximaal 20 personen)

Koop alvast je tickets online met 10% korting!

Het blijkt allemaal wel mee te vallen..

 

In werkelijkheid waren ze heel netjes. Sterker nog, de mensen in de middeleeuwen dachten niet zo heel anders over hygiëne dan wij. Ze waardeerden witte tanden, aangename geuren en schone huizen en straten. En vaker dan je zou denken beschikten zij over de middelen om dit te bereiken.

Lees meer

Tanden werden regelmatig gepoetst met linnen, al dan niet in combinatie met tandpasta. Die kon uit een mengsel van kruiden en poeders als munt, zout en steenkool bestaan. Botjes van bijvoorbeeld kippen konden dienen als tandenstoker en olie of azijn met kruiden als mondwater. Om hun lichaam schoon te houden wasten de meeste mensen zich met een kom en een kan water, Wie het geld had gebruikte ook zeep en parfum. Het gold als statussymbool om lekker te ruiken. Voor alledaagse hygiëne ging de gewone man naar een badhuis met tobbes waar werd gegeten, gedronken en gekletst.

Het wassen van de handen begon als noodzaak en groeide uit tot een ‘blijk van beschaafdheid’. Zowel koningen als boeren wasten zich voor en na de maaltijd. De meeste mensen aten met hun handen. Bestek was zeldzaam en het voedsel werd vaak genuttigd op een snee oud brood, een zogeheten teljoor. Het wegwassen van het vuil van de dag was noodzakelijk en een teken van respect voor degene die je te eten gaf. ‘Zorg ervoor dat uw vingers schoon zijn en uw vingernagels goed verzorgd,’ staat te lezen in Les Contenances de Table, een dertiende-eeuwse tekst over tafelmanieren.

  • Als een hapje is aangeraakt, mag het niet meer terug op het bord.
  • Raak oren of neus niet aan met de blote handen….
  • Het is bij verordening bevolen een schotel aan de mond te zetten
  • Wie wil drinken moet eerst opeten wat in zijn mond zit. En de lippen moeten eerst worden afgeveegd….
  • Was de handen en neem iets te drinken nadat de tafel is afgeruimd.

Historisch goud

Historisch Goud is het erfgoedbedrijf van de Gemeente Heerlen

Bezoek site

Thermenmuseum Heerlen

Romeins kruispunt van wegen en werelden.

Bezoek site

Streekarchief Rijckheyt Heerlen

Sterk in de toekomst van het verleden.

Bezoek site